Baş ağrıları genel olarak iki temel kategoriye ayrılır: primer baş ağrıları ve sekonder baş ağrıları.

Primer baş ağrısı migren, küme baş ağrısı ve gerginlik baş ağrısını (kas kasılması baş ağrısı olarak da bilinir) içerir.

Sekonder baş ağrısı beyin tümörü, kafa yaralanması, enfeksiyon ya da ilaç gibi diğer bir tıbbi durum ya da altta yatan bir faktör nedeniyle gelişir. Herkesin arada baş ağrısı olur ve kanser ile yaşayan kişilerde hem primer hem de sekonder baş ağrıları daha yaygındır.
 

Baş ağrılarına aşağıdaki faktörler neden olabilir:
 

·         Beyin kanseri, omurilik tümörleri, hipofiz bezi tümörleri, nazofaringeal kanser (üst boğaz kanseri) ve beyinde lenfoma gibi kanserler

·         Meme kanseri, akciğer kanseri ya da melanom gibi beyine metastaz yapan (yayılan) diğer kanserler

·         Sinüzit ve menenjit (beyini saran koruyucu zarların inflamasyonu) gibi enfeksiyonlar

·         Florourasil (5-FU, Adrucil), prokarbazin (Matulane) ve temozolomid (Temodar) gibi bazı kemoterapi ilaçları

·         Bazı antibiyotikler ve kalp ilaçları gibi diğer ilaçlar

·         Beyinde geniş alanlara uygulanan radyasyon tedavisi

·         Monoklonal antikor tedavisi, koloni uyarıcı faktörler ve interferonlar gibi (immün sistem hücreleri tarafından üretilen proteinler) biyolojik tedaviler (vücudun immün sisteminin kanser ile mücadele etmek üzere destekleyen ya da uyaran vücut tarafından yapılan ya da laboratuvarda üretilen maddeler).

·         Kanser ve kanser tedavisi ile ilgili diğer durumlar ve semptomlar:

o    anemi (kırmızı kan hücresi sayısının düşük olması)

o    hiperkalsemi (kalsiyum düzeyinin yüksek olması)

o    trombositopeni (trombosit sayısının düşük olması)

o    şiddetli kusma nedeniyle dehidratasyon

·         Stres, yorgunluk, anksiyete ve insomni (uyku güçlüğü) de migren ve gerginlik baş ağrısı gibi primer baş ağrılarının artmasına neden olabilir.
 

Baş ağrılarının tümü aynı değildir. Baş ağrısı semptomları birkaç özelliğe ilişkin terimlerle tanımlanır.
 

·         Zaman; baş ağrısının gün içindeki zamanı, nedenin saptanmasına yardımcı olabilir. Örneğin, diplopi (çift görme) ile birlikte sabah erken ortaya çıkan baş ağrısı beyin tümörü ile ilişkili olabilirken gün içinde daha sonra ortaya çıkan baş ağrısı sıklıkla gerginlik baş ağrısıdır.

·         Sıklık baş ağrısının ne kadar aralıklarla ortaya çıktığını ifade eder; arada, haftalık ya da günlük gibi.

·         Süre baş ağrısının ne kadar sürdüğünü ifade eder; dakikalardan saatler ya da günlere kadar. Bazı baş ağrıları çok ani olarak başlar ve biterken diğerleri birkaç saat ya da gün içinde gelir ve gider.

·         Yerleşim ağrının ortaya çıktığı yeri ifade eder; gözler üzerinde, alın ya da şakaklarda, boynun arkasında ya da başın bir tarafında gibi.

·         Åžiddet ağrının derecesini ifade eder; hafif dereceden şiddetli ya da kısıtlayıcı dereceye (hareket ya da konuşma güçlüğü) kadar. Bazı baş ağrıları hafif bir ağrı olarak başlar ve giderek daha şiddetli hale gelir. Bazılarında da ağrı şiddeti sabittir.

·         Kalite ağrının tipini ifade eder; zonklayıcı, batıcı, iğneleyici, basınç ya da künt ağrı gibi.

·         Baş ağrısı ile ilişkili semptomlar bulantı, kusma, baş dönmesi, bulanık görme, ışığa ya da sese duyarlılık, ateş, hareket ya da konuşma güçlüğü ve hareketle artan ağrıyı içerebilir.
 

Sık ya da şiddetli baş ağrınız varsa ya da migren ya da gerginlik baş ağrısı gibi mevcut baş ağrılarınızın tarz ve sıklığında değişiklik fark ederseniz doktorunuza söyleyin.
 

Doktorunuz baş ağrısı semptomları, tıbbi öykü ve fizik muayene temelinde baş ağrınızın tipini ve nedenini saptayacaktır. Semptomlarınıza ilişkin tam bir tanımlama doktorunuzun doğru tanı koymasına yardımcı olabilir. Semptomlarınızı saptamak için bir baş ağrısı günlüğü tutmak yardımcı olabilir. Doktorunuz kan testleri ile beyniniz için bir bilgisayarlı tomografi (BT) taraması (vücudunuzun içinin üç boyutlu resmi) ya da manyetik rezonans görüntüleme (MRI) (MRI vücudun ayrıntılı görüntülerini oluşturmak için x ışını değil manyetik alanlar kullanır) isteyebilir.
 

Primer ve sekonder baş ağrılarını tedavi etmek için ilaçlar kullanılır. Mümkün olduğunda, sekonder baş ağrıları altta yatan durum tedavi edilerek giderilir. İlaçlar baş ağrısının hem tedavisi hem de önlenmesi için kullanılır ve aşağıdakileri içerebilir:
 

·         Asetaminofen  ve ibuprofen gibi reçetesiz satılan ağrı kesiciler

·         Kodein gibi reçeteli narkotik ağrı kesiciler

·         Trisiklik antidepresanlar

·         Sumatriptan gibi triptan ilaçları

·         Özellikle beyine kanser metastazı olduğunda gelişen baş ağrısı tedavisinde kullanılmak üzere steroid ilaçlar

·         Baş ağrısına bir enfeksiyon neden oluyorsa antibiyotikler

Yeterli uyku, iyi beslenme ve stresin azaltılması da baş ağrısı sayı ve şiddetinin azaltılmasına yardımcı olabilir.
 

Doktorunuz tarafından önerilen tedavilere ek olarak, bazı hastalar baş ağrısının geçmesi ve önlenmesine yardımcı olmak üzere tamamlayıcı tıptan yararlanabilir. Tamamlayıcı teknikler akupunktur (ağrı gidermek için vücudun spesifik noktalarında ince iğnelerin kullanıldığı yöntem), masaj, görsel imgelem ve gevşeme egzersizlerini içerir. Doktorunuzla tamamlayıcı tıp ile baş ağrısı kontrolü hakkında konuşun.