Nötropeni, bir tür beyaz kan hücresi olan nötrofillerin sayısının anormal derecede düşmesidir. Beyaz kan hücrelerinin tümü vücudun infeksiyon ile mücadele etmesine yardım eder. Nötrofiller bakteri ve fungusları (mantar) parçalayarak infeksiyon ile mücadele eder. Hastalıklara neden olan bakteri gibi zararlı mikroorganizmaları yok edecek yeterli sayıda nötrofil bulunmadığından, nötropenisi olan kişilerin ciddi infeksiyon geliştirme riski artar. Nötropeni kemoterapi gören kanser hastalarının yaklaşık yarısında ortaya çıkar ve lösemisi olanlarda çok yaygındır.
 

Nötrofiller ve diğer beyaz kan hücresi tipleri kemik iliğinde (pelvis, vertebra ve kaburga gibi büyük kemiklerin içinde bulunan süngerimsi bir doku)yapılır ve daha sonra kan dolaşımına verilir. Kanser ve kanser tedavisi birkaç yol ile nötropeniye neden olabilir:
 

·         Bazı kemoterapiler kemik iliğinin düzgün çalışmamasına neden olur ve nötrofil üretimini azaltır.

·         Lösemi, lenfoma, miyeloma gibi doğrudan kemik iliğini etkileyen kanserler ya da normal kemik iliği hücrelerine baskı yapan metastatik kanser (yayılmış kanser)

·         Özellikle vücutta geniş alanlara ya da pelviste kemiklere, bacaklara, göğüs ya da abdomene uygulanan radyasyon tedavisi de kemik iliğini etkileyebilir.
 

70 yaş ve üzerinde olan ya da immün sistemi zayıflamış (HIV infeksiyonu ya da böbrek transplantasyonu nedeniyle) kanserli kişilerin nötropeni riskleri daha yüksektir. Åžiddetli ya da uzun süreli nötropenisi olan kişilerde infeksiyon gelişme olasılığı yüksektir.
 

Nötropeninin kendisi semptoma yol açmaz. Hastalarda nötropeni genellikle bir kan testi ile ya da bir infeksiyon geliştiğinde saptanır. Nötropeni bazı kemoterapilerin yaygın görülen bir yan etkisi olduğundan, doktor nötropeni ve kemoterapinin kan ile ilgili diğer komplikasyonlarının aramak için düzenli olarak kan testi, genellikle de bir tam kan sayımı (CBC) yapacaktır.

Nötropenisi olan hastalarda küçük bir infeksiyon bile hemen ciddileşebilir. Aşağıdaki enfeksiyon belirtilerinden herhangi biri ortaya çıkarsa hemen doktorunuzu arayın:
 

·         Ateş ( 38.5 C° ve üzerinde)

·         Üşüme ya da terleme

·         Boğazda acıma ya da ağızda yaralar

·         Abdominal ağrı (karın ağrısı)

·         Diyare ya da anüs çevresinde acıma

·         İdrar yaparken ağrı ya da yanma ve sık idrara çıkma

·         Öksürük ya da nefes darlığı

·         Bir kesik, yara ya da intravenöz (IV) kateter çevresinde kızarıklık, şişlik ya da ağrı

·         Olağan dışı vajinal akıntı ya da kaşıntı
 

Kemoterapi tipi ve dozuna bağlı olarak nötrofil sayısı genel olarak her kemoterapi seansından yaklaşık bir hafta sonra düşmeye başlar ve genellikle tedaviden 4-14 gün sonra en düşük düzeye (nadir adı verilen) iner. Bu nokta kişinin enfeksiyona en yatkın olduğu zamanı gösterir. Daha sonra nötrofil sayısı kemik iliği normal nötrofil üretimine başladığı için tekrar yükselmeye başlar fakat normal düzeye ulaşması 3-4 haftayı bulabilir. Nötrofil sayısı normale döndükten sonra diğer bir kemoterapi seansı başlayabilir.

Hastada nötropeni gelişir ya da nötrofil sayısı yeterince hızlı normale dönmez ise, doktor sonraki kemoterapi seansını erteleyebilir ya da daha düşük doz ile tedavi önerebilir. Bazen doktor uzamış nötropeni periyodu sırasında ortaya çıkabilecek infeksiyonu önlemek için antibiyotik önerecektir.
 

Kemoterapi ateş ile birlikte nötropeniye neden olursa, doktor daha sonraki kemoterapi seansları sırasında beyaz kan hücresi büyüme faktörleri adı verilen ilaçları kullanmaya karar verebilir. Bu ilaçlar vücudun daha fazla nötrofil ya da diğer beyaz kan hücrelerini yapmalarına yardımcı olur.