Primer trombositemide kemik iliğinizdeki hatalı hücreler çok fazla sayıda platelet üretir. Buna neyin sebep olduğu genellikle tam bilinmez. Bu durum diğer kan hücre bozuklukları olmaksızın ortaya çıkarsa esansiyel trombositemi adını alır.
 

Nadir görülen bir trombositemi tipi kalıtsaldır. (“Kalıtsal” terimi durumun anne-babadan çocuklarına genlerle geçtiğini belirtir.) Bazı olgularda genetik bir mutasyon bu duruma yol açabilir.
 

Primer trombositemide kemik iliğinin çok fazla platelet üretmesinin yanı sıra, yapılan plateletler de anormaldir. Bundan dolayı da kan pıhtıları oluşturabilir veya sürpriz bir şekilde kanamaya yol açabilirler.
 

Kanama aynı zamanda von Willebrand hastalığı denen duruma bağlı olarak da görülebilir. Bu durum kan pıhtılaşma sürecini etkiler.
 

Yıllar sonra kemik iliğinde skarlaşma (kuruyarak işlevini yitirme) görülebilir.
 

Başka bir hastalık, durum ve dış faktör platelet sayısında artışa neden olduğunda bu durum görülür. Örneğin yüksek platelet sayısına sahip kişilerin %35'inde aynı zamanda kanser de görülür- bu genellikle akciğer, sindirim sistemi, meme, yumurtalık kanseri ve lenfomadır. Bazen yüksek platelet sayımı kanserin ilk belirtisidir.
 

Yüksek platelet sayımını neden olabilen durum ve faktörler şunlardır:
 

Bazı durumlar sadece kısa bir süre oluşan yüksek platelet sayımına yol açabilirler. Bunlara örnek olarak şu durumlar gösterilebilir:
 

Sekonder trombositozda platelet sayımı yüksek olsa da plateletlerin kendisi (primer trombositeminin aksine) normal yapıdadır. Bu nedenle sekonder trombositozlu kişiler kan pıhtısı ve kanama açısından daha az risk altındadırlar.